6 november 2024
Kindcentrum Het Stroomdal werkt met thematisch taalonderwijs. Dat maakt het leren betekenisvol en zorgt voor betrokkenheid en leerplezier. Directeur Hilleke Postma en leerkracht van groep 6/7 Anne de Vries leggen uit hoe dat werkt.
Op Het Stroomdal koppelen de leerkrachten taal en lezen aan kennis. Iedere periode, die loopt van vakantie tot vakantie, staat een nieuw thema centraal, waarbinnen alle vakken in samenhang worden aangeboden. “Iedere week heeft dezelfde opbouw”, vertelt Anne. “Op de maandag bied ik de kinderen relevante kennis aan die met een bepaald onderwerp, passend bij het thema, te maken heeft. We kijken bijvoorbeeld naar een filmpje en ik vertel over het onderwerp. Op die manier hebben alle kinderen dezelfde voorkennis, worden ze nieuwsgierig en willen ze meer weten. Op de dinsdag gaan we dan een taalrijke tekst lezen die over het onderwerp gaat. Omdat de kinderen al wat van het onderwerp weten, gaat dat lezen makkelijker. Ze snappen beter wat in de tekst staat, omdat ze de woorden kunnen koppelen aan dingen die ze weten en herkennen. Vervolgens gaan we dan verderop in de week aan de slag met opdrachten rondom het onderwerp.” Daarbij komen alle vakken aan bod: van biologie, aardrijkskunde en geschiedenis, tot crea, Engels, lezen, spelling en taal.
“Door kennis thematisch en in samenhang aan te bieden zorgen we ervoor dat kinderen verbindingen leggen in de hersenen”, zegt Hilleke. “Daardoor onthouden ze de stof beter. Maar het allerbelangrijkste is dat de kinderen meer betrokken zijn bij hun leren. Het leren krijgt betekenis, omdat ze de kennis die ze opdoen ergens voor nodig hebben en in een context kunnen plaatsen. Leren wordt nuttig.” Anne: “Dat was bijvoorbeeld heel mooi zichtbaar toen wij Semmy Schilt op school hadden uitgenodigd. Ons huidige thema is ‘Wonderlijke wereld’. In dat kader hebben we het gehad over wereldsterren, waar onze Zuidlaarder wereldster Semmy Schilt natuurlijk heel goed in past. De kinderen gingen hem interviewen en moesten dat goed voorbereiden door een vragenlijst te maken. Met hoeveel inzet en betrokkenheid ze dat hadden gedaan, bleek uit de mooie vragen die hij kreeg voorgelegd. En ondertussen hebben ze geleerd hoe je vragen moet formuleren, hebben ze aan hun spelling gewerkt en gespreksvaardigheden geoefend.”
Veel bagage voor de leerlingen
Door de thematische aanpak is het werken met methodes op Het Stroomdal losgelaten. Hilleke: “Alleen voor rekenen gebruiken we nog een methode. Voor de overige vakken werken de leerkrachten vanuit doelen, waarbij ze gebruik maken van door de PO-raad geformuleerde bouwstenen. Op die manier dragen we er zorg voor dat onze leerlingen alles leren dat nodig is voor een succesvolle leerloopbaan. Daarnaast nemen we natuurlijk ook de methode-onafhankelijke Citotoetsen af. Daarbij zien we eigenlijk altijd dat wij door onze manier van werken meer aan onze leerlingen leren dan nodig is voor de toetsen. Ze krijgen bij ons echt veel bagage mee.” “We hebben als leerkrachten moeten wennen aan deze manier van werken”, vult Anne aan. “Je bent de handvatten van een methode kwijt. Maar ik merk dat we nu allemaal heel enthousiast zijn over onze aanpak. We kunnen ons eigen onderwijs vormgeven en dat geeft enorm veel energie!”
Heel veel lezen
Lezen is op Het Stroomdal echt een vak geworden. Alle kinderen lezen dagelijks op verschillende momenten. Het heeft een vaste plek in het lesaanbod gekregen. Bijvoorbeeld in de vorm van het maatjeslezen, waarbij een ouder kind samen met een jonger kind leest. Anne: “We merken dat de kinderen zelf ook veel meer gaan lezen. Op school, maar ook thuis.” De leerkrachten van Het Stroomdal lezen zelf ook kinderboeken. Hilleke: “We vinden het belangrijk dat wij kennis hebben van de actuele kinderliteratuur. Op die manier kunnen wij de kinderen beter adviseren over welk boek ze zouden kunnen gaan lezen. Daarom hebben wij geregeld het ‘lezen bij de thee’. Ieder teamlid vertelt dan over een kinderboek dat hij of zij op dat moment aan het lezen is. We gaan het gesprek met elkaar aan en inspireren elkaar met leuke boeken of auteurs.”
Bijen helpen in groep 4
Vorig jaar was één van de thema’s op Het Stroomdal ‘Groen moet je doen’. Juf Henrieke Luinge heeft in groep 4 de bij centraal gesteld binnen dit thema. Henrieke: “Toen de kinderen de nodige kennis hadden opgedaan, wilden ze de bij gaan helpen. We maakten een rondgang door de buurt om tuinen te bekijken. Konden de tuinen misschien bij-vriendelijker worden? Weer terug bij school viel het de kinderen op dat het schoolplein eigenlijk ook wel bij-vriendelijker kon. Daarom hebben we besloten een brief naar directeur Hilleke te schrijven. Dat had succes, want de kinderen mochten vervolgens bijenhotels aanschaffen. Het mooie hieraan is dat het schrijven van zo’n Thema - brief een heel duidelijk doel heeft, maar dat het tegelijkertijd een fijne leeropdracht is voor de kinderen. Hoe schrijf je eigenlijk een brief? Hebben we alles juist gespeld? Zo krijgt leren betekenis.”
Thematische aanpak bij de kinderopvang
Ook de kinderopvang (0-4 jarigen) sluit bij de thema’s op Het Stroomdal aan. Pedagogisch medewerker Demi Kartodimedjo: “Bij ons is spelen natuurlijk nog het belangrijkste, maar we proberen toch al zoveel mogelijk aan te sluiten bij de thema’s van school. Binnen het huidige thema ‘Wonderlijke wereld’ hebben wij gekozen voor het onderwerp ‘Welkom in de ruimte, welkom in onze groep’. We hebben de huishoek helemaal leeggehaald en expres een beetje vies gemaakt, om die vervolgens samen met de peuters weer schoon te maken en in te richten. Hoe kunnen we het beste schoonmaken? Wat hoort er eigenlijk allemaal bij een keuken? Door de peuters zelf met de huishoek aan de slag te laten gaan, wordt het echt hun ruimte. Hun plekje in onze groep dus.” Zelfs de baby’s op de groep worden bij het thema betrokken. “Die laten we dan spelen met zachte kopjes en lepeltjes die lawaai maken”, lacht Demi.
